نمودار سایکرومتریک
حامد مصلحی
| دسته بندی:
مباحث اقلیمی
| تاریخ انتشار:
16 اردیبهشت 1398
پارامترهای مختلف هوا مانند درجه حرارت، رطوبت و ... نسبت به یكدیگر روابط خاصی دارند که از طریق فرمول های مربوطه محاسبه و یا به وسیله آزمایشات تعیین میگردند.
برای سهولت در این امر، نمودار مشخصات هوا در شرایط استاندارد با واحدهای متفاوت، توسط موسسات تحقیقاتی معتبر ارائه گردیده است. این نمودارها بر اساس خواص مختلف هوا که عبارت است از، دمای خشك، دمای مرطوب، رطوبت نسبی، مقدار رطوبت حجم مخصوص و آنتالپی طراحی شدهاند که با داشتن دو پارامتر از خواص فوق، سایر پارامترها قابل محاسبه خواهند بود. همچنین فرآیندهای مختلف اختلاط هوا و فعل و انفعالات متفاوت مانند سرد کردن، گرم کردن، رطوبتزنی، رطوبتگیری و ... به راحتی ترسیم و شرایط جدید قابل تعیین میباشد.
درجه حرارت خشك:
درجه حرارت خشك عبارت است از درجه حرارت هوای مخلوط با بخار آب که توسط یك ترمومتر معمولی اندازه گیری میشود، واحد می باشد. (°F) و فارنهایت (°C) اندازه گیری آن درجه سانتیگراد
درجه حرارت مرطوب:
درجه حرارت مطلوب به درجه حرارت هوایی مربوط میشود که تبادل حرارت بیرون نداشته باشد و آن را از بخار آب اشباع نماید. این درجه حرارت توسط یك ترمومتر که مخزن آن توسط پنبه مرطوب پوشیده شده و در معرض جریان هوا قرار گیرد نشان داده میشود، واحدهای آن مانند درجه حرارت خشك میباشد، دمای مرطوب همواره از دمای خشك کمتر است مگر در حالت اشباع که با یكدیگر مساوی هستند.
نقطه شبنم:
هنگامیکه هوا سرد شود در یك درجه حرارت خاصی شروع به تقطیر نموده و قطرات آب ظاهر میگردد، آن درجه حرارت را که شامل این تحولات میگردد نقطه شبنم میگویند.
رطوبت نسبی:
در درجه حرارت معین، حجم مشخص از هوا برای رسیدن به حد اشباع فقط میتواند مقدار معینی بخار آب را به خود جذب کند. هوا هرچقدر گرمتر باشد مقدار بخار آب لازم جهت اشباع این حجم، بیشتر خواهد بود. فشار بخار آب را در این حالت اشباع به نام فشار جرم بخار آب موجود در m ماکزیمم یا فشار اشباع میخوانند. اگر جرم بخار آب لازم m بوده و t حجم معینی از هوا در درجه حرارت جهت اشباع همان حجم هوا در درجه حرارت مزبور باشد در این صورت رطوبت نسبی هوا از رابطه زیر بدست می آید:
رطوبت مخصوص (SH) یا مقدار رطوبت (W):
عبارت است از وزن بخار آب (بر حسب گرین یا پوند رطوبت) به وزن هوای خشك (بر حسب پوند)، واحد آن (گرین بر پوند) یا (پوند بر پوند) می باشد. رطوبت مخصوص بیان کننده کیفیت رطوبت هوا برای آسایش انسان نیست، برای تعیین کیفیت رطوبت بایستی از رطوبت نسبی کمك گرفت.
آنتالپی هوا:
آنتالپی مقدار حرارتی است که به یك کیلوگرم هوای خشك حاوی m گرم بخار آب داده میشود تا درجه حرارت آن را از صفر به درجه دلخواه برساند. واحد آن در سیستم واحدهای انگلیسی BTU به پوند هوای خشك (Btu/IB Dry Air) می باشد.
حجم مخصوص:
عبارت است از حجم مخلوط هوا در واحد وزن های خشك. واحد آن فوت مكعب بر پوند (ft3/lb) یا متر مكعب بر کیلوگرم می باشد.
حرارت محسوس:
حرارتی است که باعث تغییر درجه حرارت شده و از راه های مختلف زیر وارد محیط میگردد.
1- انتقال حرارت از طریق جدار ههای مختلف مانند دیوار، سقف و پنجره.
2- انتقال حرارت توسط تشعشع مستقیم خورشید.
3- حرارت صادره از بدن اشخاص (به علت اختلاف دمای بدن با محیط).
4- حرارت لازم از دستگاههایی مانند چراغ، ماشینآلات، اتو و سایر وسائل.
5- حرارت محسوس هوای ورودی به ساختمان توسط نفوذ از درزها و یا تهویه اجباری (به علت اختلاف دمای هوای ورودی و هوای داخل). واحد آن در سیستم انگلیسیBTU/hr میباشد.
حرارت نهان:
حرارت نهان یا غیر محسوس حرارتی است که مربوط به تغییر مقدار رطوبت هوا میباشد و به عبارت دیگر گرمایی که به آب داده میشود تا به بخار تبدیل گردد و یا گرمایی که به بخار پس میدهد تا تقطیر شده و به آب تبدیل گردد بدون آنكه درجه حرارت آنها تغییر نماید. حرارت نهان شامل عوامل زیر می شود:
1- حرارت مربوط به رطوبت موجود در هوای ورودی توسط نفوذ از درزها و یا تهویه اجباری.
2- حرارت مربوط به رطوبت صادره از بدن اشخاص (به صورت تبخیر سطحی، تعرق و تنفس).
3- حرارت صادر شده از رطوبت دستگاهها و لوازم داخل ساختمان از قبیل کتری، اتو بخار و کلیه وسائلی که تولید بخار مینماید.
منبع : شرکت تهویه آذر نسیم