استفاده از روشنایی الکتریکی در خانه در موارد زیر صورت می گیرد:

1. نورپردازی برای موضوعی ویژه و خاص

2. ایجاد محیط شبانه برای یک اتاق یا فضا

روشنایی الکتریکی بهینه چگونه انجام می شود؟

دید انسان دارای محدوده وسیعی است اما درک او از روشنایی با روشنایی کلی فضا تغییر می کند. چشم ها با سطح پایینی از روشنایی در طول شب سازگاری پیدا می کنند و هیچ نیازی نیست که سطح بالای روشنایی روز را در شب نیز داشته باشیم.

هنگامی که می خواهید به یک فضا روشنایی ببخشید بر روی مناطقی که نقاط توجه هستند کار کنید. چشم انسان ها جذب اشیاء درخشان می شود لذا بر همین اساس باید موضوعات مهم را با همین روش جذاب تر کرد تا به چشم بیایند. در مقابل فضاهای تاریک دارای جذابیت محدودتری هستند اما می توان جهت روشن تر نمایان کردن اشیاء مهم از آن بهره برد(ایجاد کنتراست). اشیاء و فضاهای مهم و محیط های مشخص کاربردی را با های لایت کردن پیش چشم افراد بیاورید. اشیاء منزل(مانند آثار هنری، مجسمه ها و مبلمان) را با دقت انتخاب نمائید و از حداقل میزان نورانی کردن آن ها استفاده کنید تا باعث اتلاف انرژی نشوید.

روش های کاربردی برای روشنایی الکتریکی بهینه

سیستم روشنایی را مطابق با سبک زندگش خود طراحی نمائید. به فعالیت هایی که در هر اتاق اتفاق می افتد توجه کنید مثلا فضاهایی که می خواهید خلق کنید و عناصر تزئینی که می خواهید برجسته شوند. برخی فضاها برای بیش از یک هدف استفاده می شوند، آن ها نیاز به چند سبک نورپردازی دارند( فضاهای استراحت، سرگرمی، تماشای تلوزیون، خواندن و نوشتن، فعالیت های عمومی و ...). به جای اینکه برای تمامی عملکردها از یک روش روشنایی استفاده کنید، از راهکارهای روشنایی و مدارهای مجزا برای هر عملکرد استفاده کنید. ممکن است چراغ ها به کلیدها و یا دیمرهای جداگانه نیاز داشت باشند تا نور مطلوب را فراهم نمایند.

 هر نوع لامپی دارای مزایا و معایبی است و در یک طراحی خوب برای هر کاربرد و عملکردی از نوع خاصی و مناسبی از لامپ استفاده می شود.

به خاطر داشته باشید:

نور در اتاق هایی با رنگ تیره به شدت جذب می شود و از بین می رود.

نور را می توان به صورت پراکنده منعکس کرد تا نور پس زمینه خیلی ظریفی ایجاد کند اما فقط در اتاق ها و سطوحی با رنگ روشن

هیچ لامپ مناسبی برای همه کاربری ها وجود ندارد. هرکدام از گزینه ها مزایا و معایبی دارند: در یک طراحی خوب از لامپ و تجهیزات نوری مناسب همان کاربری استفاده می شود.

لامپها با سیستم های متفاوت، نورهای متفاوتی نیز تولید می کنند. از لامپ هایی استفاده کنید که برای افکت نوری مورد نظر شما مناسب ترین هستند، مثلا قابلیت توزیع نور، قطع و وصل در موقع مناسب و قابلیت کم نور شدن. برای مثال، برخی از لامپهای فلورسنت فشرده(CFL) چند ثانیه زمان می برد تا روشن شوند و به همین دلیل برای مواقعی که نیاز داریم جایی را برای مدت چند ثانیه روشن نگه داریم (کابینت آشپزخانه و ...) یا چراغ ها باید به سرعت خاموش و روشن شوند، مناسب نیستند. این لامپ ها اگرچه بازدهی بالایی دارند اما نسبت به لامپ هالوژن تنگستن و یا حتی LED ها در مرتبه پایینتری برای انتخاب در این نوع فضاها قرار می گیرند. اگرچه LED ها نیز از لحاظ هزینه برای چنین استفاده موقتی مناسب نیستند

اکثر اتاق ها به دو نوع نورپردازی نیاز دارند: نور گسترده و عمومی در فضا و نور متمرکز بر محل کار و یا کاربری های مورد نظر. از لامپ های مختلف برای اهداف مختلف استفاده نمائید.

نورپردازی محیطی/ عمومی

نورپردازی محیطی، نور عمومی و کلی در فضا ساطع می کند که سطح روشنایی مناسبی را در محیط منتشر می کند. قرار دادن یک منبع نوری گسترده در تمامی اتاق ها یک اقدام پایه ای برای طراحی نوری مناسب محسوب می شود. 

از لامپ ها با نورهای نقطه ای، در تمامی جهات در آویزها، لوسترها، سقف کاذب و تجهیزات دیواری استفاده کنید.

از طراحی کم نور با هدف روشنایی عمومی بپرهیزید. این کار باعث می شود مناطق نورانی در کف ایجاد شود (اکثر سطوح کف 80 درصد از نور را به خود جذب می کنند) در حالی که حفره های سقف کاذب تاریک به نظر می رسند و بدین ترتیب محیطی غم انگیز ایجاد می شود.

نورهای رو به پایین / downlight مناسب ترین گزینه برای روشن کردن سطوح کاری هستند. حداکثر 6 عدد downlight در قالب یک آویز می تواند نیاز محدوده های این چنینی را فراهم نماید. پیش از نصب downlight ها، به سایر روش های نورپردازی با لامپ های فلورسنت نقطه ای نیز توجه نمائید یا در صورت استفاده از نمونه های کم مصرف و بهینه استفاده کنید. 

تجهیزات و کاورهای لامپی را انتخاب کنید که بیشتر نور را بتواند عبور دهد، در اینصورت می توانید از لامپ هایی با مصرف کمتر نیز استفاده کنید. برخی تجهیزات نوری می توانند 50 درصد یا بیشتر از 50 درصد نور را جذب کرده و یا مانع از تابش آن شوند.

نورپردازی متمرکز/ محل کار

نورپردازی محل کار، جهت روشنایی فضای کاری مشخصی مانند خواندن، دوختن، پخت و پز، انجام تکالیف، بازی و سرگرمی انجام می شود. نورپردازی متمرکز با ایجاد جذابیت بصری محیطی نمایشی ایجاد می کند. نورپردازی متمرکز می تواند بر نقاشی ها، گیاهان خانه، کلکسیون ها تاکید کند و یا بافت و جزئیات دیوارها، پارچه فروشی و محوطه بیرونی ساختمان را نمایان تر سازد.

لامپ های جهت دار یا downlight ها مانند LEDها یا لامپ های هالوژن بهترین گزینه برای این اهداف هستند.

در فضاهایی که کاربری یا مبلمان ها احتمالا تغییر میکنند و جا به جا می شوند(مانند سالن ها، نهارخوری، اتاق خواب) از لامپ های میزی یا زمینی استفاده نمائید.

در مکان هایی که روشنایی مورد نیاز بر سطوح کاری قرار نیست تغییر کند(مانند سطوح نشستن در آشپزخانه) از لامپهای ثابت جهت دار استفاده کنید.

اطمینان حاصل کنید که روشنایی بر روی محیط های کاری باعث خیرگی و سایه اندازی نمی شود اما به اندازه کافی روشن است که باعث فشار آوردن به چشم نشود. 

منبع: www.yourhome.gov.au