تجهیزات مکمل حرارت دودکش (بخش اول)
حامد مصلحی
| دسته بندی:
سیستم تهویه مطبوع
| تاریخ انتشار:
05 اردیبهشت 1401
محصولاتِ حاصل از احتراق، می‌باید پس از تبادل حرارت با سطوحِ پره‌های ديگ، از درون آن به خارج از ساختمان هدايت گردند. برای‌این‌منظور از دودکش استفاده می‌شود. در اصل می‌توان گفت که دودکش برای خارج‌کردنِ محصولاتِ حاصل از احتراق (که شامل گازها و ذرات معلّق است)، از داخلِ محفظة احتراقِ دیگ، و ایجاد مکش یا کاهش فشار در داخل آن، مورد استفاده قرار می‌گیرد. دودکش‌ها را معمولاً در بالاترين فاصلة ارتفاعيِ دیگ نصب مي‌کنند.
بيشترين تلفات حرارتیِ محفظة احتراق مربوط به گازهاي خروجي از دودکش است. هرچه دمای اين گازها كمتر باشد، راندمان محفظة احتراق افزايش مي‌يابد. البته باید توجّه داشته باشیم که دمای این گازها نباید از حدّی پایین‌تر بیاید. زیرا مکانیزم کار دودکش براساس نیروی شناوری است، بدین‌صورت‌که دمای گازهای حاصل از احتراق، در مقایسه با دمای هوای بیرون، بیشتر است، و لذا این گازها دارای چگالی کمتری هستند. درنتیجه، این گازها، براثرِ این اختلافِ چگالی، به سمت بالا جریان می‌یابند. محاسبة قطر دودکش‌ها و اجراي صحیح آن‌ها در ساختمان‌ها، تأثیر بسیار زیادی بر عملکرد دیگ و مشعل دارد.
سطح مقطع دودکش
H : ارتفاع ساختمان بر حسب متر
Q : ظرفیت حرارتی دیگ بر حسب کیلوکالری بر ساعت
A : سطح مقطع دودکش بر حسب سانتی متر مربع
انواع دودکش
دودکشِ رانشی (اجباری):
دودکشی است که به‌کمکِ یک بادزَن، گازهای حاصل از احتراق را تحت فشار استاتیک منفی (یعنی فشارِ مکشی) به خارج منتقل می‌کند.
دودکش با دمای پایین:
دودکشی است که برای انتقال گازهای حاصل از دستگاه‌های با سوخت مایع یا گاز، با دمای حدّاکثر ۵٣٨ درجة سِلسیوس (١٠0٠ درجة فارنهایت)، در شرایط عادیِ کارِ دستگاه، طرّاحی و آزمایش شده باشد. اندازه‌گیریِ دما می‌باید در نقطة خروج از دستگاه صورت گیرد.
انواع دودکش
دودکش یک‌جداره:
لوله‌ای فلزی است که از ورق فولادی گالوانیزه با حدّاقل ضخامت یک میلی‌متر، و یا از ورق فولادیِ سیاه با حدّاقل ضخامت 1/5 میلی‌متر ساخته شده است.
دودکش دوجداره:
دودکش دوجداره، شامل دو دودکش یک‌جداره است،که با فاصلة حدّاقل ٢۵ میلی‌متر، به‌صورت هم‌محور در داخل هم قرارگرفته‌اند.
دودكش قائم ساختماني (معبر قائم ساختمانيِ دود):
دودكش قائم ساختماني، دودكشي است كه از لوله‌هايي از جنس موادِ نسوختني (لوله‌هاي سيماني، لوله‌های آزبست سيماني، آجر یا بلوک و اندود داخل و خارجِ آن‌ها، و مصالح ساختماني و مواد مشابه)، مناسب براي دماي دودكش، ساخته مي‌شود. قسمت پايين دودكش قائم بايد حداقل به اندازة 30 سانتي‌متر در زير اتّصال رابط ادامه يابد. در انتهاي پايين دودكش قائمِ ساختماني می‌بايد دريچة بازديد، به‌منظور تميزكردنِ ادواريِ آن پيش‌بيني گردد.
لوله رابطِ دودکش:
لوله‌ای است که گازهای حاصل از احتراق را، از یک دستگاه با سوخت مایع یا گاز، به دودکش قائم منتقل می‌کند. این قسمت از دودکش معمولاً کمی نسبت به سطح افقی شیب دارد. شیب لولة رابطِ دودکش می‌باید حدّاقل دو درصد، و امتداد شیب نیز می‌باید از سمت دودکش قائم به سمت دستگاه باشد.
